Voor hun herfstnummer vraagt Kluger Hans inzendingen die op zoek gaan naar de grenzen en mogelijkheden die algoritmes ons en de literatuur bieden.

Algoritmes worden nu vooral geassocieerd met datatoepassingen en online technologie. Het begrip bestaat echter al sinds de negende eeuw, afgeleid van de naam van de Perzische grondlegger van de moderne algebra, de wiskundige (en astronoom en geograaf) Muḥammad ibn Mūsā al-Khwārizmī (محمد بن موسی خوارزمی ). In het Latijn werd ‘al-Khwārizmī’ vervormd tot ‘Algorismi’. De term wordt sindsdien gebruikt voor ‘een wiskundige berekening volgens een logisch stappenplan’.

Tegenwoordig wordt dit twaalfhonderdjaar oude begrip vooral in context met technologie en informatica gebruikt. Algoritmes zijn de theoretische weg naar de oplossing van een vraag of probleem. Om die stappen uit te voeren is rekenkracht nodig. En die besteedt de moderne mens doorgaans graag uit aan computers. We navigeren er ruimteschepen mee doorheen het heelal, laten machines tegen grootmeesters schaken en gebruiken ze om de kleinste deeltjes te onderzoeken. De grote doorbraken in AI steunen op zelflerende algoritmes.

Maar algoritmes worden ook ingezet om onze persoonlijke data te doorzoeken, om ons tot aankopen of gedrag te verleiden, om onze specifieke behoeftes te voorzien en doorzien, om ons meningen aan te praten en te verkopen.

Ook op onze taal en gedachten krijgen algoritmes stilaan vat en zetten die in code om. Chatbots en virtuele assistenten mengen zich onder ons. Er zijn AI-toepassingen die met elkaar converseren in zelfverzonnen talen. Het resulteert ook in spectaculaire mislukkingen. Zo evolueerde Microsofts chatbot Tay in slechts vierentwintig uur van een behulpzame chatvriend tot een racistische sociopaat.

Kan een algoritme ons sneller doorgronden dan wijzelf? Is denken de menselijke activiteit bij uitstek? Weet technologie onze verlangens te formuleren voor we ze zelf maar bedacht hebben? Hoe lang duurt het nog voor een een quantumcomputer zelfstandig een ‘Hamlet’ schrijft of herschrijft? Leren machines dankzij algoritmes de finesses van humor en sarcasme en worden ze zo interessantere gesprekspartners?

We verwelkomen zowel bijdragen door schrijvers van biologische oorsprong als schrijvers van artificiële oorsprong.

Deadline voor de oproep is 20 augustus 2020.
Je kunt je bijdrage inzenden via de website van Kluger Hans.