Essay
Over wulken en burgemeesters
I. Het huizen
Hoe het begon: het slibzand was zo verzadigd dat een schelp er amper kon indringen, hij zou zo goed als zeker breken als een schoen erop trapte. Het strand was hard als gewapend beton door het terugtrekkende water na de vloed die dag dat de wulk aanspoelde, maar er waren niet veel joggers en hij werd bij toeval vermeden. Hun honden, los en wild in de wind happend, renden hem voorbij. De halfvolwassen meeuwenjongen die door hun ouders waren achtergelaten toen ze naar het zuiden trokken, hadden andere zorgen dan een lege schelp.
De wulk was grotendeels bedekt met zeerasp. Hij was rechtsgewonden zoals de meeste slakkenhuizen, en blauw verkleurd, wat betekent dat hij een tijd zonder zuurstof had doorgebracht in de bodem van de zee. Verkalkt fossiel. Pleistoceen. Een half miljoen, een miljoen jaar oud?
In de zak van mijn jas voelt mijn duim een kale plek in de ruwe zeerasp. Er heeft een heremietkreeft in gewoond.
Cum strideret fremitus belli
Inclytus agminis patrii dux
Rex Albertus hic substitit
VIII-VII kal. Septembr MCMXIV*
De koetsdoorgang had twee houten poorten en ze stonden die dag allebei tegelijkertijd open, een uur te vroeg. Eén massieve eiken poort aan de vest en een tweede poort aan de achtertuin, van hetzelfde formaat maar gedeeltelijk beglaasd, waar de zon haar laatste septemberwarmte naar binnen schoof.
Centraal in de doorgang was er een trap in travertijn die de vorm had van een halve cirkel, elke trede werd een kleinere witte boog. Op de zesde trede stond de burgemeester.
Hij zag zichzelf staan in de spiegel aan de overzijde op de muur. Goudomrand. Hij volgde de butler in het spiegelbeeld, die geruisloos en snel naar de diensttrap liep met een vergeten boender in de hand. De burgemeester snoof. Bijenwas en terpentijn. Zijn huis was klaar.
Maar toen de laatste lichten die nacht in de koetspoort gedoofd werden, hing er geen geur meer van boenwas. Het huis van de burgemeester rook naar tristesse en sigaren.
* Tijdens het gebrul van de oorlog
verbleef hier in dit huis
de troepenleider van het vaderland
Koning Albert I
van 7 tot 8 september 1914
[…]
Benieuwd naar de rest van het essay? Je leest het op de website van Hard//hoofd.
Nadat het Sovjet-waanidee dood en begraven was probeerden mijn landgenoten in Rusland het gewone leven weer op te pakken. Ook mijn ouders poogden er iets van te maken, dus reden wij in een groene Lada die als illegale taxi dienstdeed naar hun favoriete restaurant. Het was een mooie winterse avond, een dik pak sneeuw belemmerde ons het zicht voorbij dertig centimeter. Alles leek wit. Ik was zeven of acht en mocht voor het eerst met mijn ouders mee uit eten.
Death is like a river. You stand next to it and all the words fall out of your head. Waar heb ik dit gehoord? Moet dat een punt of een dubbele punt zijn, daarzo achter river? Moeten we de dood zien als een rivier omdat daar nou eenmaal altijd dingen in vallen als je er naast gaat staan of staat het los van elkaar? De dood als stromend water en daarnaast een gebeurtenis; je gaat daar staan en de woorden en de zinnen inclusief alle punten, komma’s en gedachtestreepjes, alle paragrafen van verhalen en alle verhalen zelf kukelen zomaar plompverloren je hoofd uit.
De telefoon trilt. Ik kijk naar mijn vader, die kijkt naar zijn schoonvader, die kijkt naar zijn vrouw, die weer kijkt naar mijn vader. Niemand verroert zich, in de hoop dat de stilte snel zal terugkeren. Wanneer het geluid aanhoudt pakt mijn vader de telefoon. Iedereen luistert.