De thema’s ‘samenkomen’ en ‘diversiteit’ staan al jaren centraal op het Eurovisiesongfestival: in de profilering van gastlanden, in de regenboogvlaggetjes die overal in het publiek opduiken en in de optredens zelf. Ook in de filmpjes voor Rotterdam 2020, waar het festival had moeten plaatsvinden, viel de diverse stoet van mensen op: oud en jong, zwart en wit, homo en hetero, hip en niet zo hip. Dat is opvallend voor een festival dat uitgesproken apolitiek van aard is. Waarom heeft het Songfestival zo’n fascinatie voor verbroedering en diversiteit?

Na Corry, Teddy, Lenny en Getty werd Duncan Laurence in 2019 de vijfde Nederlandse winnaar van het Eurovisiesongfestival. Voor de vijfenzestigste editie, gepland in mei 2020, werd een pakkende slogan verzonnen, campagnefilmpjes werden gemaakt en eenenveertig landen selecteerden popartiesten om de harten van het continent te veroveren. Maar toen kwam het virus en werd alles afgelast. De slogans, de filmpjes, de liedjes en de reacties daarop zijn er nog wel. Wat zeggen die over het Songfestival, over Europa, en over de centrale rol van thema’s als verbroedering en diversiteit?

Een race van bidboeken

Het Eurovisiesongfestival is het grootste muziektelevisie-evenement ter wereld. In 2019 keken maar liefst 182 miljoen kijkers naar één van de halve finales of de finale van het festival dat Duncan Laurence zo glorierijk won. Je zult er maar staan als artiest, in de wetenschap dat miljoenen mensen op het Europese continent en ver daarbuiten, naar elke noot zitten te luisteren die uit je mond komt.

Toen Duncan won, en daarmee de organisatie van het festival van 2020 naar Nederland bracht, begon het bij diverse stadbestuurders ook te kriebelen, al die potentie om hun stad op z’n best te laten zien aan zoveel kijkers. Steden als Breda, Leeuwarden, Arnhem en Den Bosch buitelden over elkaar heen om het festival te verwelkomen. Door praktische bezwaren vielen er een paar kandidaten af, maar vijf steden presenteerden uiteindelijk hun projectplannen en marketingcampagnes in een bidboek om in 2020 gaststad van het festival te worden.

De onthulling van de gaststad werd gedaan in de vorm van een hartverwarmend filmpje. Beelden uit heel Nederland, waaronder die van prominente plekken in de twee overblijvende kandidaat-steden Maastricht en Rotterdam, werden afgewisseld met een breed scala aan markante Nederlanders, oud en jong, zwart en wit, homo en hetero, hip en niet zo hip.

Duncan Laurence maakte aan het eind van het filmpje bekend dat de keuze op Rotterdam gevallen was. De Maasstad werd omschreven als ‘a city where being different doesn’t make a difference at all’. De slogan, Open Up, versterkte het idee dat dit festival voor íédereen moest zijn.

[…]

Benieuwd naar de rest van het essay? Je leest het op de website van de lage landen.